خط و زبان در هندوستان
در هندوستان بیش از هزارتا زبان مختلف وجود داره.هندوستان کشور هزار رنگ، کشور ۷۲ ملت و کشور عجایب. ما توی ویدئوهای قبلی، درباره تاریخ و ادیان هند و نحوه جدایی پاکستان از هند صحبت کردیم، اما این کشور اینقدر نکته و داستان داره که نمیشه به این راحتی بی‌خیال حوادث و نکات این منطقه شد و رفت سر وقت یه موضوع دیگه. درباره این منطقه آدم گاهی بعضی نکاتی را میشنوه که شاخ … که در نمی‌آره ولی خیلی تعجب میکنه.یکی از جذابیت‌های هندوستاناینه که هیچ گروه و دسته‌ای نمیتونه ادعا کنه که به تنهایی باعث رشد و پیشرفت فرهنگ اون بوده. هندوستان اقلیت‌های مختلف و متنوع مذهبی و فرهنگی زیادی توی خودش جای داده، اما علی‌رغم این تنوع، تونسته تا حدودی یکپارچگی خودش را حفظ کند و تبدیل به یکی از قدرت‌های تاثیرگذار دنیا بشه.
هندوستان کشوری با جمعیتی بالغ بر یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون نفر، ۱۸ درصد جمعیت کل دنیا را در اختیار دارد.
باور کنید مدیریت چنین جمعیتی، با عقاید و باورها و زبانهای متنوع، کار بسیار بزرگیه که داره انجام میشه.الگوی کلاسیک برای یک ملت اروپایی، داشتن دین واحد، زبان واحد و فرهنگ‌های واحدِ و اساس خیلی از ملت‌ها و کشورهای، اروپایی یک زبان و یک فرهنگ واحدِ. با این تعریف، هندوستان رو میشه سرزمین چندملیتی اسم بذاریم. اما سوال اینجاس، واقعا این کشور چطور تونسته از پس این وحدتِ در عین کثرت بربیاد؟به نظرم پاسخ این سوال برمیگرده به دوران مبارزات آزادی و تلاش رهبران هند،مثل گاندی و نهرو که با کتاب ها و سخنرانی‌های خودشون، مردم را تا حدودی آگاه کردند و در نهایت این آگاهی در قانون اساسی هند خودش را نشان داد.قانون اساسی که بلندترین و طولانی ترین قانون اساسی بین کشورهای دنیاست. توی این قانون اساسی تلاش شده تا منافع تمام گروه‌ها و عقاید مورد توجه قرار بگیره. مثلا اصل ۲۵ قانون اساسی هند میگه: «کلیه افراد با رعایت سلامت اخلاق و نظم عمومی، می‌توانند به طور آزادانه به مذهبی گرویده و شعایر خاص آن را به جا آورند»اصل ۲۶ قانون اساسی هند هم به فعالیت‌های مذهبی آزادی عمل داده و اصل ۲۹ هم بر رعایت حقوق اقلیت های فرهنگی و زبانی تاکید دارد.
علاوه بر این‌ها، اصل سی هم به اقلیت‌های فرهنگی و زبانی اجازه می‌دهد تا موسساتی متناسب با زمینه فعالیت شان احداث کنند.بنابراین قانون اساسی هند اقلیت ها رو چه از لحاظ مذهب، چه از لحاظ فرهنگ، و چه اقلیت های زبانی را به رسمیت می‌شناسه که الگوی خوبی برای بقیه کشورها و حتی خود بریتانیا است که گاهی قوانین مغرضانه را برای مسلمان ها و اقلیت دارند.اما واقعا این تنوع و اقلیت هایی که در باره‌اش صحبت می کنیم یعنی چی؟پژوهشگران معمولا مردم را با روش‌ها و فاکتورهای مختلفی دسته‌بندی می‌کنند که از هر لحاظ بخواهیم مردم هند را طبقه بندی کنیم به عجیب ترین کشور دنیا می رسیم و ما توی این ویدئو، هند رو از بعد زبانی بررسی می‌کنیم.
زبان در هندوستان
طی سرشماری سال ۱۹۶۱، تعداد زبان های مادری در هند، فکر می کنید چند تا بوده؟ سعی کنید یه حدسی بزنید.( ۱۹۵۲ تا زبان ) البته تعیین مرز مشخص به این زبان ها کار دشواریه و ممکنه خیلی از این زبانها و گویشهای مختلف از یک زبان باشند. اما طبق آمار رسمی دولت تو سال ۲۰۰۱ توی سرزمین هند، ۳۰ زبان وجود دارد که جمعیت بالای یک میلیون نفر، به هر کدوم از این زبان ها صحبت می کنند و ۱۲۲ تا زبان دیگه با بیش از ۱۰ هزار استفاده کننده تو این کشور وجود دارد.به طور کلی زبان های مورد استفاده توی هند به پنج گروه زبانی عمده جهان تعلق دارند:
زبان های هند و اروپایی، دراویدی، آسترو-آسیایی، چین- تبتی و تای-کادای.
با داشتن این همه زبان، هندوستان دو تا زبان رسمی داره: هندی و انگلیسی. اما نکته جالب اینه که توی هند، ایالتها این قدرت را دارند که زبان رسمی ایالت رو، خودشون انتخاب کنند و به همین خاطر به جز زبان انگلیسی، هند ۲۲ تا زبان رسمی دیگه مثل بنگالی، گجراتی، تامیلی و اردو داره که از این تعداد تقریباً ۷۸ درصد آنها زیر شاخه های زبان های هند و آریایی یا هند و اروپایی هستند. زبانِ ۱۹ درصد مردم هم زیر شاخه زبان دراویدی هاست که بیشتر در جنوب هند زندگی می‌کنن.اما اگر بخواهیم به ترتیب بگیم، زبان هندی ۵۲۸ میلیون نفر، یعنی یه چیزی حدود ۴۳ درصد جمعیت هندوستان رو در بر می‌گیرد و بعد از اون بنگالی با حدود ۹۷ میلیون نفر، بیشترین صحبت کننده را دارد.ولی اگر بخواهیم وارد جزئیات بشیم، باید بگیم هرکدام از این زبان ها، زیر شاخه های زیادی دارند و تک‌تک این زیرشاخه‌ها رو هم توضیح بدیم که واقعا فکر نمی‌کنم گفتن این جزئیات لازم باشه.البته این نکته را باید در نظر داشته باشیم که تنها زبان هندی و انگلیسی به عنوان زبان رسمی و واسط هستند و در گذرنامه هندی و مکاتبات بین ایالتها، همین دو زبان مورد استفاده قرار می گیرند.
چند تا نکته متفرقه رو هم درباره زبانهای هند بگیم:
۱- زبانهای سانسکریت و تامیل، زبان های اصلی و سنتی هند هستند.
۲- در طول تاریخ طولانی این سرزمین، زبانهای فارسی و انگلیسی، تاثیر زیادی روی زبان های این منطقه گذاشتن. به عنوان مثال زبان اردو که الان زبان رسمی پاکستان و بخش‌هایی از هند هست رو می توانیم یک زبان هندی که بیشترین تاثیر را از فارسی داشته بدونیم یا به عبارتی اردو رو فارسی شده زبان هندوستانی بگیم.اما بخاطر حوادث بوجود آمده در هند، معمولا زبان اردو که با الفبای فارسی- عربی نوشته میشه رو خط و زبان مسلمون‌ها می‌دونن که بعدها پاکستان مسلمان‌نشین هم این خط و زبان رو به عنوان خط و زبان رسمی کشور خودش انتخاب میکنه.دیواناگری اسم خطیه که بیشترین زبان‌هایی که توی هند استفاده میشن از این خط برای مکتوب کردن گفته‌ها استفاده می‌کنن. این خط از چپ به راست نوشته میشه و بیش از 120 زبان از این دبیره برای نوشتن استفاده می‌کنن.
توی این خط تمام صامتها و اکثر مصوتها همیشه نوشته می‌شوند و از این لحاظ یادگرفتن و خواندن دقیق کلمات، برای خارجی‌ها نسبت به خط فارسی و عربی، در حالتی که کلمات حرکت‌گذاری نشده باشند، آسان‌تر است. جالبه، تنها مصوتی که توی این خط نوشته نمی‌شود فتحه است اونهم بخاطر اینکه، اگر بین دو حرف، مصوت دیگری نباشد و آن دو به همدیگر نچسبیده باشند، مصوت بین آنها فتحه است و این قاعده همیشه ثابت است.خط گجراتی و بنگالی و آسامی هم از همین خط دیواناگری مشتق شدن، اما همون‌طور که قبلا هم گفتیم زبان اردو برای نوشتن از الفبای فارسی- عربی استفاده میکنه.
{چطور مردم توی این کشور، با این همه زبان، با هم ارتباط برقرار می‌کنن؟ واقعا واسه برقراری ارتباط به مشکل نمی‌خورن؟!}
لطفا دوستانی که تجربه زندگی در هندوستان رو دارید برای پاسخ به این سوال کمکون کنید.. اما برداشتی که من دارم، چون در شمال هند، زبانها اکثرا از خانواده زبانهای هند و آریایی هستن، نزدیک به همدیگه‌ان و برای مردم قابل فهم هستن گرچه از این حرفم مطمئن نیستم!از طرف دیگه، احتمالا بخاطر همین ارتباط زبانی، اکثر هندی‌ها چند زبانه هستن و راحت می‌تونن با ایالت‌های همسایه خودشون ارتباط برقرار کنن.ولی به نظرم مشکل اونجایی بوجود میاد که فردی از جنوب هند، با زبانی با ریشه دراویدی، بخواد با فردی از شمال هند با زبانی با ریشه هندوآریایی ارتباط بگیره. یعنی فکر کنم برقراری ارتباط بین دو زبان با ریشه‌های متفاوت سخت باشه که احتمالا اینجا از زبان واسط انگلیسی و یا هندی استفاده میشه.
