در تاریخ معاصر ایران، کمتر شخصیتی را می‌توان یافت که همچون محمدحسن امین الضرب، چنین تأثیر عمیقی بر اقتصاد و صنعت کشور گذاشته باشد. مردی که از یک تاجر ساده در اصفهان شروع کرد و به یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاران و صنعتگران عصر قاجار تبدیل شد. داستان زندگی او نه تنها روایت موفقیت یک تاجر، بلکه داستان تلاش برای نوسازی و توسعه ایران است.
از اصفهان تا تهران؛ آغاز راه موفقیت
محمدحسن در شرایطی سخت و پس از فوت پدرش، مسئولیت خانواده را بر عهده گرفت. با کمک دوستان پدرش و تلاش فراوان، توانست کسب‌وکار کوچکی راه‌اندازی کند. مادرش، بی‌بی ماه خانم، با تولید نخ و ابریشم به امرار معاش خانواده کمک می‌کرد. محمدحسن با پشتکار و هوش تجاری خود، توانست در مدت کوتاهی سودی صد تومانی کسب کند.
در سال 1236 خورشیدی، او راهی تهران شد و با شروع از یک بالاخانه کوچک در کاروانسرا، به تدریج کسب‌وکارش را گسترش داد. موفقیت‌های تجاری او در تهران چشمگیر بود، به‌طوری که توانست در عرض 8 ماه، هزار و سیصد تومان سود کسب کند که در آن زمان مبلغ قابل توجهی محسوب می‌شد.
امین الضرب و نوسازی نظام پولی ایران
با توجه به مشکلات نظام پولی آن زمان و ناهماهنگی در ضرب سکه‌ها در ایالات مختلف، ناصرالدین شاه دستور احداث کارخانه ضرب سکه را صادر کرد. محمدحسن که حالا به امین الضرب معروف شده بود، مسئولیت امور فنی ضرابخانه و سنجش عیار فلزات را بر عهده گرفت.
او با ابتکار عمل، سکه‌های جدید را با عیار مشخص و یکسان ضرب کرد و برای جلوگیری از تقلب، تومان و قران را به صورت کنگره‌دار تولید نمود. این اقدامات باعث نظم‌دهی به سیستم پولی کشور شد، هرچند در این مسیر با مخالفت‌ها و کارشکنی‌های بسیاری روبرو شد.
پیشگام صنعتی‌سازی و توسعه ایران
امین الضرب پس از سفر به کشورهای اروپایی و مشاهده پیشرفت‌های صنعتی آنها، تصمیم گرفت در مسیر صنعتی‌سازی ایران گام بردارد. او اولین کارخانه ابریشم‌کشی مدرن را با کمک مهندسان فرانسوی و کارگران اسپانیایی راه‌اندازی کرد. کیفیت محصولات این کارخانه به قدری بالا بود که به دو برابر قیمت معمول در بازار به فروش می‌رسید.
در ادامه، او پروژه راه‌آهن محمودآباد-آمل را نیز آغاز کرد که علی‌رغم تلاش‌های فراوان، به دلیل کارشکنی‌های حاکم مازندران و مشکلات جغرافیایی منطقه به سرانجام مطلوبی نرسید. با این حال، این اقدام نشان‌دهنده عزم راسخ او برای توسعه زیرساخت‌های کشور بود.
نقش سیاسی و اجتماعی امین‌الضرب
امین الضرب علاوه بر فعالیت‌های اقتصادی، در عرصه سیاست نیز تأثیرگذار بود. او ارتباط نزدیکی با سید جمال الدین اسدآبادی داشت و از حامیان اصلاحات در ایران به شمار می‌رفت. تلاش‌های او منجر به تشکیل مجلس وکلای تجار ایران شد که اولین تشکیلات انتخابی قبل از دوره مشروطه محسوب می‌شد.
در اواخر عمر، او ریاست مجلس انتظام را بر عهده گرفت و با اقدامات شجاعانه خود در مقابله با محتکران گندم، به کاهش قیمت‌ها و بهبود وضعیت معیشتی مردم کمک کرد. امین الضرب با وجود فراز و نشیب‌های بسیار در زندگی‌اش، همواره در مسیر توسعه و پیشرفت ایران گام برداشت و میراث ارزشمندی از خود به جای گذاشت.
آدرس کانال یوتیوب دروازه تاریخ
